“De geparentificeerde dochter gelooft dat haar rol in het leven is om alles en iedereen om haar heen te repareren. Ze houdt haar depressie geheim. En fantaseert over het ontmoeten van de enige persoon die eindelijk haar ware zelf zal zien, en niet hoe ze voor hem/haar kan zorgdragen.De geparentificeerde dochter verlangt er wanhopig naar om van gehouden te worden. Door iedereen die maar enige interesse toont in haar emotionele wereld. Ze merkt rode vlaggen niet op, of ze negeert ze omdat een deel van haar nog steeds dat kind is dat probeert te overleven in disfunctionaliteit.
De geparentificeerde dochter heeft nooit een ouder gehad die afgestemd was op haar emoties. Niemand spiegelde haar eigen realiteit terug naar haar. Dus ze is nog steeds in de war over wat ze wil en wie ze is. Over haar hele gevoel van eigenwaarde.
De geparentificeerde dochter heeft het gevoel dat haar leven een waas is. Ze kan zich niet concentreren. Ze vergeet dingen. En soms ziet ze zichzelf urenlang scrollen, maar ze kan niet stoppen. Haar burn-out komt van er haar hele leven voor anderen zijn, haar lichaam is in een staat van ‘freeze’ en schreeuwt: BASTA!”
— Dr. Nicole LePera
Parentificatie is een veel voorkomende familiedynamiek waarin kinderen -door omstandigheden gedreven- gaan zorgdragen voor de emotionele en relationele uitdagingen van de ouders, zorgtaken op zich nemen in het huishouden, zorgen voor broertjes en zusjes en/of zich opstellen als een gelijke van de ouders.
Deze omgekeerde opvoeding resulteert erin dat ze verzorgers worden voordat ze fysiek, mentaal of emotioneel klaar zijn voor een dergelijke verantwoordelijkheid. Wanneer we als kind -door omstandigheden gedreven- de rol van de ouder op ons hebben genomen en voor ouders hebben gezorgd, leren we onszelf niet goed kennen. Mama en papa waren immers niet beschikbaar om onze eigen emotionele realiteit en authenticiteit aan ons terug te spiegelen.
Geparentificeerde kinderen leren dat dienstbaar zijn aan de ander de rol is die voor hen in dit leven is weggelegd. Ze vlakken zichzelf uit om te beantwoorden aan verwachtingen van de omgeving en offeren daarbij steeds meer van de verbinding met het authentieke zelf op.
Deze terugtrekkende beweging van onze eigenheid zorgt voor een innerlijke leegte. Wel leeft er de herinnering in ons, en het diepe verlangen naar het terugkeren, van in verbinding zijn met onze eigen authenticiteit en het thuis zijn bij onszelf.
In onbewuste fasen wordt dit op de buitenwereld geprojecteerd en gezocht in het opvullen van het gemis door zelfverdoving en het zoeken naar iemand die van ons houdt en de leegte moet vullen. Tot we de roep van het authentieke Zelf beantwoorden, opnieuw de reis naar binnen maken en stukje bij beetje de leegte weer opeisen en vullen met onze eigen aanwezigheid. Een goede ‘innerlijke ouder’ voor onszelf worden.
Door de geldende waarden binnen onze westerse samenleving worden meisjes makkelijker in deze rol ‘gezogen’ dan jongens. Bethany Webster omschrijft het met de helderheid van een geslepen diamant:
“Patriarchale waarden die de parentificatie van meisjes ondersteunen, bestaan al eeuwenlang. Het idee is dat meisjes bijzonder geschikt zijn als verzorgers, *emotionele werkers en een **stortplaats voor verstoten familiewonden en geheimen.” ~Bethany Webster
*Misschien is 'emotionele transformatoren' een beter gekozen woord, ieder die bekend is met de cyclische, digestieve en transformerende kracht van onze baarmoederruimte weet waarom.
**Door het niet aanwezig zijn kunnen thema's die in het familiesysteem spelen, alhoewel niet aan het kind toebehorend, in de leegte een plek vinden.
Geparentificeerde kinderen hebben op volwassen leeftijd vaak moeite met relaties, grenzen en angst. In een opstelling laat het zich zien als het kind dat de ouder(s) niet kan nemen, zichzelf boven de ouders heeft geplaatst en weinig vertrouwen heeft in wat het brengt om ‘af te dalen’ naar de eigen kindsplek. Dit kan gepaard gaan met fysieke en emotionele sensaties als: misselijkheid, hoofdpijn, buikpijn, angst en boosheid. Dezelfde sensaties die worden ervaren wanneer ze ge-triggerd raken in het contact met de buitenwereld.
De rol van ‘de getuige’ wordt soms onderschat in opstellingen.
Ik ervaar het als een van de belangrijkste rollen die er is bij het begeleiden naar de ‘eigen plek’. Getuigen maken dat iemand gezien wordt. Soms voor de eerste keer in iemands leven. Gezien in het lijden, de eenzaamheid en ook, wanneer iemand op haar/zijn plek staat, gezien in de verlichting van eigenheid.
Van de week kreeg ik een mooie vraag van iemand die zich herkende in de beschrijving van het geparentificeerde kind -vandaar ook dit artikel- en vroeg hoe ze kon voorkomen het aan haar kinderen door te geven. Mijn antwoord: Herkennen, erkennen en je innerlijke huiswerk doen om goede 'innerlijke ouders' te ontwikkelen.
Volwassen geparentificeerde kinderen zijn gewend om alles alleen te doen, doorbreek dit en zoek de ondersteuning/ begeleiding die bij je past. En omdat in het begin van je proces het soms moeilijk te voelen is wat bij je past, is mijn advies je door je nieuwsgierigheid te laten leiden. De vorm of begeleider waar je net iets nieuwsgieriger naar bent, iets langer bij blijft hangen, meer van wilt weten, de energie meer van gaat stromen. En natuurlijk ben je ook welkom bij Helend Veld.
Volgende dans- en familieopstellingen:
- Zaterdag 14 december 2024, EdanZ in Groningen-Stad
- Zaterdag 18 januari 2025, EdanZ in Groningen-Stad
Artikelen
Boeken
Fotocredits: Invissible by Laura Williams