De Vier Inzichten, Wijsheid van de Tolteken

Vier eenvoudige leefregels vormen een krachtig recept voor persoonlijk leiderschap. Als we de vier inzichten consequent toepassen in ons dagelijks leven, wordt de sluier gelicht en gaan we de wereld door een heel andere bril bekijken. We zien in dat wijzelf de enigen zijn die ons eigen welzijn en geluk kunnen creëren. Nu leggen we de verantwoordelijkheid daarvoor vaak nog graag bij anderen. De vier leefregels zijn:

• Wees onberispelijk in je woorden
• Vat niets persoonlijk op
• Ga niet uit van veronderstellingen
• Doe je beste best

1. Wees onberispelijk in je woorden

“Onberispelijk zijn betekend dat we geen dingen zeggen of doen die tegen onszelf gericht zijn. Want als ik mijn woorden gebruik om jou te verdoemen, zul je dat op jouw beurt met mij doen. Het woord is een magische creërende kracht en we gebruiken het tegen onszelf. We gebruiken het om ons persoonlijk gif te verspreiden - om uiting te geven aan woede, jaloezie, afgunst en haat."

'Bedenk eens hoe vaak je hebt geroddeld over degene van wie je het meest houdt om steun van anderen voor je standpunt te krijgen. Maar jouw mening is niet meer dan alleen maar jouw zienswijze. Jouw mening komt voort uit jouw overtuigingen, jouw interpretatie van de realiteit, jouw persoonlijke droom. Als we onberispelijk in onze woorden worden, zal onze geest geleidelijk aan worden gereinigd van al het emotionele gif en zullen we anders gaan communiceren in onze relaties.'

Wat je droomt, wat je voelt, wat je werkelijk bent, dat alles openbaart zich door middel van het woord. Het is door het woord dat je je manifesteert. Het woord is niet slechts een klank of een geschreven symbool. Het woord is een macht; het is de macht die je hebt om je te uiten, te communiceren en om te denken, en daarmee gebeurtenissen in je leven te creëren.

Onberispelijk betekent zoiets als ‘vrij van fouten’. Godsdiensten spreken als het over fouten gaat over zonde en zondaars, maar wat betekent het werkelijk om te zondigen? Een zonde is alles wat je doet wat tegen jezelf is gericht. Alles wat je gelooft, voelt, doet, denkt of zegt ten nadele van jezelf  is een zonde. Je keert je tegen jezelf wanneer je over jezelf oordeelt of jezelf de schuld van alles geeft. Zelfverwerping in de hoogste graad.

‘Vrij van fouten, vrij van zonde zijn’ is precies het tegenovergestelde. Onberispelijk zijn betekend je niet tegen jezelf keren. Wanneer je onberispelijk bent,  neem je de verantwoordelijkheid op je voor je daden, zonder over jezelf te oordelen of jezelf te beschuldigen.

Als we onberispelijk zijn, gebruiken we onze woorden niet tegen onszelf door ons te verliezen in het negatieve, in woorden van schuld of schaamte over onszelf. We gebruiken onze woorden ook niet tegen anderen door ze de schuld te geven, te bekritiseren of over ze te roddelen. Bedenk je dat wanneer je woorden met dergelijk emotioneel gif naar een ander zend, deze woorden feitelijk tegen jezelf zijn gericht. Onze taal en ons gedrag zal immers soortgelijke reacties bij anderen oproepen. Als ik jou beledig, zal je mij beledigen. Als ik me egoïstisch nar jou gedraag, zul jij je egoïstisch naar mij opstellen. Als ik jou dankbaar ben, zal jij mij dankbaar zijn. Door geroddel en het elkaar voortdurend begoochelen met onze meningen verspreiden we puur emotioneel gif, zwarte magie van de ergste soort.

Dus, wees je bewust van je uitspraken, doe wat je zegt, houd je aan je beloften (je woord) en maak alleen afspraken waar je ook daadwerkelijk gevolg aan wil geven. Hoe gaat het je af op die fronten? 

2. Vat NIETS persoonlijk op

“Het kan mij niet schelen wat iemand van mij denkt en ik trek het mij zeker niet persoonlijk aan. Ik vat het niet persoonlijk op wanneer mensen zeggen: “Wat ben jij goed” of “Wat ben jij slecht”. In beide gevallen raakt het mij niet persoonlijk omdat een ander niet weet wie en wat ik ben. Daarom vat ik het niet persoonlijk op. Wat mensen ook denken, wat mensen ook doen of zeggen heeft alles met hen te maken en niets met mij.” 

'Als je er een gewoonte van maakt je niets persoonlijk aan te trekken, hoef je geen belang meer te hechten aan wat anderen doen of zeggen. Om tot verantwoorde keuzes te komen, zal je op jezelf, jouw innerlijke waarheid moeten leren vertrouwen. Je bent nooit verantwoordelijk voor wat anderen zeggen en doen, je draagt alleen verantwoordelijkheid voor jezelf. Als je dit begrijpt en dingen niet meer persoonlijk opvat, kun je nauwelijks meer worden geraakt door de willekeurige meningen of daden van anderen.’

Waarom is dit inzicht van zo'n wezenlijk belang? Omdat, zoals Ruiz zegt: "Niets wat andere mensen doen iets met jou te maken heeft. Wat anderen zeggen of doen is een projectie van hun eigen realiteit, hun eigen droom. Het is alleen omwille van zichzelf dat ze dingen doen of zeggen."

Laten we eens een paar voorbeelden aanhalen. Als iemand op je werk zegt: Tjee, wat ben jij dom!’ zonder jou eigenlijk te kennen, zegt dat niets over jou, maar wel iets over de betreffende collega. Als jij het je dan persoonlijk aantrekt, geloof je misschien dat je echt dom bent. Je trekt het je persoonlijk aan omdat je het diep in je hart eens bent met wat er wordt gezegd. En zodra je ermee instemt (het gelooft) stroomt het emotionele gif door je heen en zit je gevangen in de illusie van 'ik ben dom'. En dat wat maakt dat je daarin wordt gevangen is het waanidee van persoonlijke belangrijkheid.

Persoonlijke belangrijkheid, het dingen persoonlijk opvatten, is de opperste vorm van egocentriciteit, omdat we dan uitgaan van de veronderstelling dat alles om ‘mij’ draait. Tijdens onze opvoeding leren we ons alles persoonlijk aan te trekken. We denken dat we voor alles verantwoordelijk zijn. Ik, ik, ik en nog eens ik!

Een vrouw, heel intelligent en sympathiek, die een dochter heeft op wie ze dol is komt thuis van een akelige werkdag.  Ze is moe gespannen en heeft een vreselijke hoofdpijn. Ze verlangt naar stilte en rust. Haar dochter is vrolijk aan het dansen en zingen, zich niet bewust van de gevoelens van haar moeder- ze gaat op in haar eigen wereldje, in haar eigen droom. Het meisje voelt zich zo fantastisch dat ze steeds harder gaat zingen en springen. Haar moeders hoofdpijn wordt steeds erger totdat zij zich niet meer kan beheersen. Ze kijkt kwaad naar haar lieve dochter en zegt: ‘Hou daarmee op! Je hebt een vreselijke stem, houd op!’

De moeder kan op dat moment geen enkel geluid verdragen. Het is dus niet zo dat de stem van dat meisje echt lelijk is. Maar de dochter geloofd wat de moeder zegt en krijgt op dat moment een soort ‘inzicht’.  Ze zingt niet meer, omdat ze geloofd dat ze een lelijke stem heeft waarmee ze iedereen hindert. Ze wordt verlegen op school en als men haar vraagt te zingen, weigert ze. Door dat nieuwe ‘inzicht’ veranderd alles in dat kleine meisje: ze geloofd dat ze haar emoties moet onderdrukken om geaccepteerd en geliefd te worden.

Telkens als we een mening horen en die GELOVEN (hier zit de crux), krijgen we een soort ‘inzicht’ en wordt die mening deel van ons geloofssysteem. Als we onze mening over onszelf baseren op hoe iemand anders ons behandelt, hebben we dus een probleem. Het houd ons af van het leven naar wie we waarachtig zijn.

De moeder is zich er niet bewust van geweest wat ze met haar woorden heeft aangericht. Ze kende de macht van haar woord niet en haar treft dus geen blaam. Ze deed gewoon wat haar eigen moeder, vader en anderen op talloze wijzen jegens haar hebben gedaan: ze misbruikte het woord.

Ruiz schrijft: “Als je er een sterke gewoonte van maakt om niets persoonlijk op te vatten, kan je veel verstoringen in je leven voorkomen. Je woede, jaloezie en afgunst zal verdwijnen, en zelfs je verdriet zal verdwijnen als je de dingen niet persoonlijk neemt."

3. Ga niet uit van veronderstellingen

"Als je een relatie aangaat met iemand op wie je gesteld bent zoek je als het ware een soort rechtvaardiging voor de reden waarom je om die persoon geeft. Je ziet dan alleen wat je wilt zien en ontkent of negeert de dingen die je in de ander niet prettig vindt. Je liegt jezelf voor om je 'gelijk' te bevestigen. Dan ga je allerlei veronderstellingen koesteren en een daarvan is: 'Door mijn liefde zal deze persoon veranderen.' Maar niets is minder waar. Jouw liefde zal niemand veranderen. Als andere mensen veranderen, is dat omdat zij willen veranderen en niet omdat jij hen zou kunnen veranderen."

‘Bijna alle drama en verdriet in je leven is veroorzaakt door uit te gaan van veronderstellingen en het persoonlijk opvatten van woorden en daden. Omdat we iets niet begrijpen, bedenken we iets, iets wat het zou kunnen betekenen, en als de waarheid dan aan het licht komt, blijkt onze veronderstelling nergens op te slaan. Daarom is het altijd beter om vragen te stellen dan om uit te gaan van veronderstellingen'

Ruiz schrijft: "We hebben de neiging om bij alles van veronderstellingen uit te gaan. Het probleem met die veronderstellingen is dat we geloven dat die waar zijn. We zouden zweren dat ze echt zijn. "We gaan uit van veronderstellingen met betrekking tot wat anderen doen of denken - we vatten dat persoonlijk op- en veroordelen dat op grond van die veronderstellingen en reageren daar verbaal op door het versturen van emotioneel gif.

Dat is de reden waarom we, telkens als we uitgaan van veronderstellingen, vragen om moeilijkheden. We veronderstellen iets, begrijpen het verkeerd, vatten het persoonlijk op en creëren een hoop drama om niets. Bijna alle drama en verdriet in je leven is veroorzaakt door uit te gaan van veronderstellingen (aannames) en het persoonlijk opvatten van woorden en daden. Veel emotioneel gif wordt juist hiermee gecreëerd want gewoonlijk roddelen we over onze veronderstellingen."

De wonderlijke geest van de mens. We hebben er behoefte aan alles te rechtvaardigen, uit te leggen en begrijpen om ons maar veilig te voelen. We lopen met miljoenen vragen rond omdat er zoveel is wat niet door rede kan worden verklaard. Of het antwoord nou juist is of niet doet er niet toe; gewoon het antwoord alleen al geeft ons een veilig gevoel.

Een voorbeeld: Je loopt op straat en ziet iemand die je aardig vindt. Die persoon glimlacht naar je en loopt door. Zo’n ervaring kan tot nogal wat veronderstellingen leiden en met die veronderstellingen kun je een hele fantasiewereld creëren. En omdat je graag in die fantasiewereld wilt geloven ga je denken: O, die persoon vindt mij ook heel aardig. In gedachte heb je al een relatie met hem of haar, misschien zie je jezelf al getrouwd. Maar die film bestaat alleen in jouw geest, in jouw persoonlijke droom.

Ga maar eens bij jezelf na hoe vaak jij uitgaat van aannames en veronderstellingen met betrekking tot de situaties in je leven, iemands denken of doen? Kun je doorzien hoe de drama factor dramatisch kan dalen als we gewoon de moed vinden om te VRAGEN wat er bij de ander speelt?

Zoals Ruiz zegt: "De manier om jezelf weg te houden bij het uitgaan van veronderstellingen is door vragen te stellen. Zorg ervoor dat de communicatie helder is. Als je het niet begrijpt, vraag er dan naar. En heb de moed om net zolang door te vragen, totdat het zo duidelijk als mogelijk voor je is."

Dus, laten we die situaties en relaties onderzoeken waarin we neigen naar het uitgaan van veronderstellingen. En laten we de moed hebben om in deze omstandigheden te vragen wat er speelt, om zo de drama-cirkel van aannames en veronderstellingen te doorbreken.

4. Doe ALTIJD je best

“Door je best te doen ga je intensiever leven. Je wordt productiever, je gaat goed voor jezelf zorgen en het beste van jezelf aan je gezin, de gemeenschap, aan alles geven. En juist dat maakt dat je je intens gelukkig zult voelen. Als je altijd je best doet handel je verantwoord. Je doet de dingen omdat je er plezier in hebt, niet omdat je er een beloning voor verwacht. De meeste mensen doen precies het tegengestelde: ze komen pas in actie als ze een beloning verwachten en hebben eigenlijk geen plezier in wat ze doen. En dat is ook precies de reden waarom ze niet hun best doen.”

'De eerste drie inzichten zullen alleen dan werken wanneer je altijd je best doet. Verwacht niet dat je altijd in staat zult zijn onberispelijk in je woorden te zijn. Je vaste gewoontes zijn zó ingeslepen in je geest, dat het je niet altijd zal lukken. Maar je kunt 'je beste best' doen om onberispelijk in je woorden te wórden. Verwacht evenmin dat je nooit meer iets persoonlijk zult opvatten, maar doe je best ervoor. En verwacht ook niet dat je nooit meer van een veronderstelling zult uitgaan. Maar je kunt het in ieder geval blijven oefenen waardoor je steeds bewuster wordt. Oefening baart kunst.'

Meer salie van raadsman Ruiz: "Alles leeft, beweegt en verandert constant, dus  je ‘beste best’ zal, afhankelijk van je staat en omstandigheden, soms van een hoge kwaliteit zijn en op andere momenten minder krachtig." Onder alle omstandigheden moeten we ons beste best blijven doen als we geworteld willen raken in deze vier nieuwe inzichten. En als het binnen de omstandigheden van dat moment ons beste best is, is dat goed genoeg!

Herhaling maakt de meester

De oude afspraken en 'inzichten' die ons leven regeren en geluk en levensvreugde in de weg staan zijn diep ingesleten patronen en geloofsystemen geworden. Dit hebben we bereikt door het oeverloos herhalen en onszelf herinneren en blootstellen aan deze afspraken en 'inzichten'.

Ruiz schrijft. "Daarom moet je om de nieuwe afspraken, de ware inzichten, in je leven te integreren herhaling inzetten om tot andere uitkomsten te kunnen komen. Het in je leven bewust toepassen en herhalen van deze nieuwe afspraken, is hoe je beste best je steeds beter afgaat. Herhaling maakt de meester.

Uit: Don Miguel Ruiz, 'De vier inzichten, wijsheid van de Tolteken'

Boeken:

• Titel: 'De vier inzichten, wijsheid van de Tolteken'
  Schrijver: Don Miguel Ruiz
  
  
• Titel: 'Het vijfde  inzicht, wijsheid van de Tolteken'
  Schrijver: Don Miguel Ruiz & Don José Ruiz
  
  
• Titel: De Hoeders van de Aarde
  Schrijver: Alberto Villoldo

 Video's:

• The First Agreement: Be Impaccable With Your Word. [Engl]
• The Second Agreement: Don’t Take Anything Personally. [Eng]
• The Third Agreement: Don't Make Assumptions. [Eng]
• The Four Agreements by Dom Miguel Ruiz; Animated Book Summary. [Eng]