Rituelen en ceremonies bieden houvast op onze levensreis. Ze kunnen ook iets ouds in ons wakker roepen, iets wat ons herinnert aan thuiskomen. En dat is niet zo raar want zo lang als de mensheid bestaat hebben we ons verbonden met elkaar, de natuur en het Grote Mysterie via dans en muziek, in rituelen en ceremonies. Een dansritueel laat ons deze oude mythische wegen naar thuiskomen her-inneren door middel van rituelen en dansen voor persoonlijke, voorouderlijke en culturele heling.
Voorafgaand aan een dansrite in de open natuur voor de zomer zonnewende werd door een deelneemster gevraagd: “wat is nou eigenlijk een ritueel? En wat is een dansrite?”. Misschien is het goed om een poging te wagen inzicht in deze vragen te geven.
Voor mij persoonlijk zijn rituelen er om een vorm neer te zetten, een web van licht met 4 peilers rond een centrale as van 3 werelden, waarmee een veilige ruimte wodt gecreeert, buiten tijd en ruimte, om te verbinden met de bron van het leven. Om zo alleen of met anderen een onkenbaar krachtveld te betreden, een 'leegte' zo je wilt, voor reflectie en contemplatie.
Om levendigheid te brengen en levendigheid te voeden in alle cellen van ons lichaam. Om te internaliseren wat we onderweg ontmoeten en om ons medicijn, onze authentieke aanwezigheid, in zachtheid en met zekerheid, naar buiten uit te dragen en met de wereld te delen. Een aanwezigheid waarin ook anderen zich uitgenodigt voelen zichzelf te zijn.
En alhoewel er bij rituelen vaak gebruik gemaakt wordt van vaste elementen en handelingen is de ervaring elke keer anders. Het is voor mij een levend veld en opend spiraalsgewijs steeds weer nieuwe dimensies van zijn.
In West-Afrika, wanneer een persoon in het dorp ziek wordt, zal de Healer hen vragen: wanneer was de laatste keer dat je zong? Wanneer was de laatste keer dat je danste? Wanneer heb je voor het laatst een verhaal gedeeld? ~ Harvey Cox
De wetenschap is er niet helemaal over uit hoe je ritueel definieert, mede omdat er een nauwe relatie bestaat met mythe en ook daarover wetenschappelijk gezien nog veel onduidelijk is. Het grote mysterie van het leven laat zich niet via de linker hersenhelft bevatten. Wat rituelen oproepen is moeilijk in woorden uit te drukken omdat het vooral over ervaren, sensen en intuitief gewaarworden gaat. Het gaat het denken te boven. Evengoed wordt ritueel vaak als volgt beschreven:
[Ritueel; Rite: Een opeenvolging van ceremoniële handelingen in een bepaalde volgorde en op een welbepaalde plaats. Vaak voorgeschreven door traditie, cultuur of religieus decreet.]
Alle bekende samenlevingen, van de oertijd tot in onze huidige tijd, vertonen ceremoniële en rituele gebruiken. Daarmee zou je kunnen zeggen dat rituelen ons mensen definieert. De grotschilderingen van de Neanderthalers wijzen al op rituele gebruiken evenals de specifieke manier waarop zij hun doden hebben begraven: het lichaam in foetushouding, ingewreven met roodkleurige aarde, met het hoofd naar het oosten gericht en met de duim of wijsvinger voor de mond.
Rituelen zijn dus zo oud als de mensheid zelf en ze helpen ons om een zekere orde te scheppen en om vorm en betekenis te geven aan veranderingsprocessen. Voorbeelden van rituelen die we allemaal wel kennen zijn: trouwen, begrafenis, dopen en nieuwjaar.
"Elk ritueel is een kans op transformatie. Om een ritueel te doen, moet je bereid zijn om op de een of andere manier getransformeerd te worden. De innerlijke bereidheid is wat ervoor zorgt dat het ritueel tot leven komt en kracht heeft. Als je niet bereid bent om door het ritueel te worden veranderd, doe het dan niet." ~ Starhawk
Wat is rituele dans?
Rituele dans is een van de meest oude vormen waarmee we ons verbinden met het grote mysterie van het leven. Vanaf het begin van de vastgelegde geschiedenis vinden we bewijs van muziek en dans. En het lijkt erop dat onze oorspronkelijke relatie ermee bedoeld was voor aanbidding, gebed, visionaire inzichten, heling en (zelf)bekrachtiging.
Via rituele dans kunnen we de wereld van de geest betreden, voorbij tijd en ruimte reizen; en er de extase van onschuld ervaren, van spirituele heelheid. In een dansritueel dansen we zoals de sjamanen en inheemse volkeren dat al duizenden jaren gedaan hebben.
Van de sjamanen die via dans de spirits van de Amazone oproepen, tot de Noord Amerikaanse volkeren met hun powwows, ghostdances en zonnedans rituelen, tot de Suffistische Sama dansers die rondcirkelen in diep gebed met God, tot de Tibetaanse boedhistische dansers die zichzelf via Cham (dansritueel) in een trancestaat dansen en zo Dharma overdragen en een kanaal worden voor de energie ervan, tot de Indiase Odissi tempel danseressen wiens dans een gebed is aan en met de bron, ...
In alle gevallen is een dansrite een heilig ritueel. En wanneer benaderd met die intentie is het een krachtige katalysator om te ervaren dat we holistische wezens zijn. In een dansritueel verbinden we ons met al onze lagen van zijn (het fysieke, emotionele, mentale en spirituele) en wordt de dans een weg van bewustwording en transformatie.
"Dans is een van de krachtigste vormen van magisch ritueel. Het is een uiterlijke uitdrukking van de innerlijke geest."
~ Ted Andrews
Wat is een Het Heru Dansrite?
In de Het Heru dansrites combineren we traditionele dans, dansimprovisatie, klank, muziek en rituelen voor een specifiek gezamelijk doel. Meditatieve aanwezigheid, gebed, rituele technieken, (oer)beweging, klank, altaarwerk, (gedeelde) intentie zijn samengeweven om een veilige, ruime container te creëren voor deelnemers om dieper in zichzelf te duiken. Een innerlijke reis te maken.
“We gaan het ritueel in om te reageren op de roep van de ziel.” ~ Malidoma Sommigen
Een dansrite stelt ons in staat om samen te komen op een heel oude manier voor heling, rouw, expressie of viering met het verzoek om steun van het ongeziene, de Andere Wereld, onze voorouders, God of goden. Het zingt de her-innering wakker aan deze oude manieren en opend ons voor de wijsheid van ons sensitieve hart. Het neemt ons mee naar het 'vrouwelijke veld' van openheid, receptiviteit en zijn met 'wat is'.
De Het Heru Healing Dance is op zichzelf een dans die je uitnodigt te verbinden met het bekken gebied, de womb-hara of lage dantien die ook wel liefkozend de 'wortel van de ziel' wordt genoemd. Het is het centrum van je levenskrachtenergie (qi/chi/ra) of creatieve kracht en poort tot het 'vrouwelijke veld'.
“Een sjamane heeft mij, in een dansritueel, laten ervaren dat de grootsheid van het leven verborgen zit in de kleinste delen van het menselijk lichaam” ~ Onbekend
Door samen dezelfde bewegingen te dansen reizen we niet alleen in ons eigen innerlijk landschap. Naast een unieke eigen ervaring in meditatie en dans, is er de vreugde van verbondenheid en samen de cirkel laten dansen. We dansen het leven en ontmoeten haar in al haar gezichten en verschijningsvormen. De dans van het leven zelf; het licht en de schaduw, de zon en de maan.
En door het delen van de ervaring, zien en horen we hoe ieder in de cirkel een uniek eigen licht laat schijnen, haar of zijn eigen stem laat klinken en zo een waardevolle bijdrage levert aan de rite. Uitspreekt wat een ander niet kan zeggen of een inzicht aandraagt wat door meerderen om verschillende redenen gehoord mag worden.
“Door de dans "her-inneren" wij onze immense kracht als vrouwen. We voeren rituele bewegingsgebeden uit door de dans- en andere kunsten, om ons licht, mededogen en gaven aan de wereld te brengen.” ~ Zola Dubnikova
Rituele dans kenmerkt zich door eenvoudige bewegingen die veel herhaald worden. De meest eenvoudige bewegingen, zoals van links naar rechts springen, zou je oerbewegingen kunnen noemen. Zolang als er mensen dansen zijn deze bewegingen gedanst.
De Het Heru Healing Dance, evenals de Eastern Cherokee Dance, zijn rituele bewegingsgebeden die uit een vast patroon van eenvoudige bewegingen bestaan. En elke beweging heeft een diepere betekenis.
Wanneer de bewegingen helemaal eigen zijn gemaakt en de dans moeiteloos als een tweede natuur stroomt, heeft het de potentie om een sterke container voor interne ervaring te zijn. Als je niet meer hoeft na te denken over de bewegingen, kan de geest extreem stil worden tijdens de dans. Je bewustzijn verruimd en in deze leegte kunnen allerlei krachtige gevoelens en energieën door je heen stromen. Deze ruimte ontstaat omdat je veel van je bewuste activiteit kwijt bent en dit staat je toe vol-ledig in het hier en nu te zijn.
Om dit vermogen in onszelf te openen, moet de dans veel worden gedaan. De Native Americans dansen soms dagen achter elkaar, andere culturen gebruiken de kracht van herhaling op een andere wijze en dansen bijvoorbeeld elke ochtend. Deze herhaling wordt niet alleen gebruikt zodat je het zonder nadenken kunt uitvoeren, maar ook omdat je onderweg al je lagen van weerstand en zelfbewustzijn zult tegenkomen. Vragen als: Waarom doe ik dit? Ik voel me dwaas. Ik verveel me. Ik zie er raar uit, waarom voel ik me emotioneel? Wat doe ik hier? Waar gaat mijn leven over? Wie ben ik? Etc. etc. etc. De vraag is het vernis van een diepere, onkenbare onderzoekende kracht.
"Waar we stopten met dansen, zingen, betoverd worden door verhalen of troost vinden in stilte, hebben we het verlies van de ziel ervaren. Dansen, zingen, verhalen vertellen en stilte zijn de vier universele helende zalven."
~ Gabrielle Roth
Deze vragen die opdoemen worden niet alleen cognitief ervaren, maar ook in het fysieke lichaam en in het emotionele lichaam. De cognitieve taal van de vraag is het vernis van een diepere, onkenbare onderzoekende kracht. De 'vraag' is slechts het topje van de ijsberg, de echte massa van de kracht bevindt zich onder de oppervlakte, en het denken kan niet tot deze laag doordringen. In dit 'vrouwelijke veld' van zijn wordt je uitgenodigt te dansen met 'wat is' en te ervaren wie het je uitnodigt te zijn.
Deze situaties (vragen, denk- en gedragspatronen) hebben de neiging om niet op te lossen in een eenduidig antwoord, maar smelten heel langzaam in het licht van bewustwording. Daarom worden ze vaak als cyclische, spiralende processen ervaren die keer op keer terugkeren in verschillende gedaantes door de steeds diepere vorm van de beoefening.
Het is een proces en kost tijd, oefening, herhaling en het uithoudingsvermogen om moedig te dansen in de verwarring van 'de niet stille geest'. Dit zijn de disciplines van een ritueel danser.
De vruchten die we ervan plukken hebben niet alleen een uitwerking op onze dans, het transformeert ons leven.
Artikelen
- Ritual, artikel op Brittanica.com door H.H. Penner [ Eng. >]
- Cham Tibetan Buddhist Ritual Dance [ Eng. >]
Videos
Dans
-
Maryam Shakiba - Odissi Dance - Manglacharan Ganesh Vandana [>]
- Danza Shuar - "Yatsa Yatsa" Grupo Jempe - Amazonia Ecuador [>]
Inwijdingsritueel
Sacred Dance
- Sacred Dance of the Silk Road - Nava Dance Miriam Peretz [>]
- Het Heru Healing Dance - Maash T'Am Amen
Het Heru Dansrituelen
- Het Heru * 11 Dansrites: 11 wekelijkse dansrites van 75 min
Wombmeditatie 11 vermogens Paut Neteru - intuitieve dans - Het Heru Healing Dance - essences
- Het Heru * 8 Graalpoorten: 8 wekelijkse dansrites van 2,5 uur
Womb en klankmeditatie 8 Graalpoorten - intuitieve dans - Het Heru Healing Dance - sharing circle - essences - Het Heru * Womb of Light : ruimte maken voor het nieuwe, dansrite van 3 à 4 uur
Wombmeditatie - gronding in bekken - dans van 4 draken - Het Heru Healing Dance - sharing circle - essences - altaarwerk - Het Heru * Golden Rose: uitnodigen van vereniging, dansrite van 5 uur
Womb en klankmeditatie - gronding in contact - dans van de 7 sluiers - Het Heru Healing Dance - sharing circle - essences - altaarwerk - Eastern Cherokee Dans van de Vier Richtingen, workshop + dansrite 5 uur
Womb-Hara meditatie - dans van de vier richtingen - drum - bindu altaar - vuur - tobaco - Natuur Dansrites: op krachtplekken in de vrije natuur, workshop + dansrite 5 uur
Womb-Hara meditatie - dans van de vier richtingen - Het Heru Healing Dance - drum - bindu altaar - copal